Το Φεβρουάριο του 1924, ιδρύεται στη Νάουσα από έναν όμιλο νέων, ο Σύλλογος Φιλοπροόδων Ναούσης «Η Αθηνά», με την απόφαση 25/13-2-1924 του Πρωτοδικείου Βέροιας.
Η «Αθηνά» ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Αναστάσιου Μουτσικάπα, που κατοικούσε στη συνοικία «Μπατάνια» της Νάουσας.
Ως σκοπός του σωματείου αναφέρεται, η ηθική και διανοητική ανάπτυξη, καθώς και η σύσταση μουσικής σχολής.
Η «Αθηνά» είχε δύο τμήματα, το αθλητικό και το μουσικό. Δημιούργησε μια πάρα πολύ καλή φιλαρμονική αλλά και μια αξιόλογη ορχήστρα εγχόρδων. Συνετέλεσε πάρα πολύ στη μουσική διαπαιδαγώγηση των παιδιών της Νάουσας και στην ψυχαγωγία του λαού της. Η φιλαρμονική έδωσε πολλές συναυλίες στην εξέδρα στο Κιόσκι, αρκετές μουσικοθεατρικές παραστάσεις και έπαιζε στις φημισμένες χοροεσπερίδες του συλλόγου που αποτελούσαν κοσμικά γεγονότα πέρα από τα όρια της Νάουσας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε δύο τουλάχιστον εσπερίδες, διοργανώθηκαν και καλλιστεία.
Το ρεπερτόριο της εποχής περιελάμβανε μελωδίες και ρομάντζες από οπερέτες όπως: «Η Εύθυμη χήρα» του Φράντς Λέχαρ, «Η πριγκίπισσα της Τσάρντας», «Η Νυχτερίδα» του Γιόχαν Στράους του δεύτερου, «Η Χώρα του μειδιάματος» του Φράντς Λέχαρ, «Ο Βαπτιστικός» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, «Το κορίτσι της γειτονιάς», «Οι Απάχηδες των Αθηνών» και «Η γυναίκα του δρόμου» του Νίκου Χατζηαποστόλου.
Πρόεδροι στην «Αθηνά» διετέλεσαν, ο Λάζαρος Κούλης, ο Φίλιππος Οικονόμου, ο Κων/νος Κονδύλης και ο Ευθύμιος Ραυτόπουλος. Επίτιμος πρόεδρος του σωματείου, ο οποίος το βοηθούσε οικονομικά, ήταν ένας ελληνοαμερικανός ο Θεόδωρος Μπουρδάνος.
Πρώτος δάσκαλος της φιλαρμονικής ήταν ο Μιχάλης Κοφινάς (από την παλιά Ελλάδα), ακολούθησε ο Ναουσαίος Γιάγκος Οικονόμου, που έπαιζε εξαιρετικό βιολί και κατόπιν ο Ναουσαίος Σταύρος Καράγιας ο οποίος προερχόταν από τη στρατιωτική μουσική. Μετά από αυτόν ήρθε ο μόνιμος λοχίας Χατζηαντωνίου, μουσικός από τη στρατιωτική μουσική της Βέροιας, ο οποίος έπαιζε κορνέτα και πολύ καλή κιθάρα και τελευταίος δάσκαλος έως τον Απρίλη του 1940 ο Αντώνης Βελιγδένης.
Το 1928 η φιλαρμονική της «Αθηνάς» με αρχιμουσικό τον Κοφινά, έκανε πρόβες στο Παρθεναγωγείο, εκεί που είναι σήμερα το 4ο δημοτικό σχολείο. Άλλοι χώροι στους οποίους έκανε κατά καιρούς πρόβες η φιλαρμονική της Αθηνάς είναι το Τζαμί που μετά την αποχώρηση των τούρκων το 1912 ήταν άδειο, και ένα υπόγειο στη Βασιλέως Κωνσταντίνου.
Το διοικητικό συμβούλιο της «Αθηνάς» με ένα τμήμα της φιλαρμονικής του συλλόγου στις 9-12-1928
Γύρω στα 1936 η φιλαρμονική της «Αθηνάς» είχε σχεδόν διαλυθεί. Ο δάσκαλός της Χατζηαντωνίου πηγαίνει στην καινούργια φιλαρμονική που ιδρύει το 1936 ο Σταύρος Λαναράς, τη φιλαρμονική της «Εριολάν».
Η επανίδρυση της Φιλαρμονικής «Αθηνά» το 1938
Το 1938, μια ομάδα από παλιούς χορωδούς, επανιδρύει την «Αθηνά». Σχηματίζεται συμβούλιο με πρόεδρο τον Ευθύμιο Ραφτόπουλο, αντιπρόεδρο τον Φίλιππα Ντούλη, ταμία και έφορο μουσικής τον Ιωάννη Προβατένο και μέλη τον Καρανάτσιο, τον Σωτήρη Γουσγούρη και τον Δημήτρη Κόλιο. Για τις ανάγκες της φιλαρμονικής δόθηκε επιχορήγηση από το Δήμο της Νάουσας 2.000 δρχ, νοικιάστηκε το σπίτι του Γιαμαλή 350 δρχ το μήνα και ως αρχιμουσικός προσλαμβάνεται ο Αντώνης Βελιγδένης, με μισθό 1.000 δρχ.
Ήταν η εποχή της δικτατορίας του Μεταξά και όλοι οι μαθητές της «Αθηνάς» ήταν με τη στολή της Ε.Ο.Ν
Την περίοδο αυτή, η μπάντα έκανε κάποιες εμφανίσεις στην πλατεία της Νάουσας και το σωματείο λειτούργησε μέχρι τον Απρίλιο του 1940.
Το 1940 κόπηκε η επιχορήγηση του Δήμου και η «Αθηνά» ήταν υπό διάλυση. Εγκαταλείπεται το σπίτι του Γιαμαλή όπου στεγαζόταν και νοικιάζεται ένα μικρότερο, του Γκαντίλτση. Το καταστατικό της προέβλεπε σε περίπτωση διάλυσης του συλλόγου, τα όργανα να πάνε στην κατοχή του Λαπείου Γυμνάσιου. Ο τότε πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του Γυμνασίου, Φίλιππας Αρνής, δεν τα αποδέχθηκε, με αποτέλεσμα να τα κατασχέσει η Συνεργατική Αυτοκινήτων για ένα χρέος 1500 δρχ. που είχε προς αυτήν το σωματείο. Τα 34 όργανα της «Αθηνάς», μπήκαν σε δύο ντουλάπες, φορτώθηκαν σε ένα φορτηγό υπό την επίβλεψη του τότε εφόρου μουσικής Προβατένου Γιάννη και κατέληξαν σε ένα σπίτι στη Βύρωνος. Εκεί η Συνεργατική νοίκιασε ένα δωμάτιο για τα όργανα, με 75 δρχ το μήνα. Έγινε τότε συνεννόηση με το Θωμά Μπιγκάνο της Συνεργατικής, να μην πειραχθούν τα όργανα για ένα χρόνο, ώστε να μπορέσει ο σύλλογος να ξεπληρώσει το χρέος και να τα ξαναπάρει στην κατοχή του. Τα έπιπλα γραφείου, τα αναλόγια, τις φωτογραφίες και όλα τα αναμνηστικά, τα πήρε ο Προβατένος σε μια αποθήκη στο σπίτι του. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, η φιλαρμονική της Αθηνάς ήταν διαλυμένη, τα μέλη της όμως, κάθε φορά που ο ελληνικός στρατός είχε κάποια επιτυχία στο μέτωπο, έπαιρναν τα όργανα και πανηγύριζαν στους δρόμους της πόλης μαζί με το λαό της Νάουσας. Πολλοί από τους μουσικούς, κατά την περίοδο της κατοχής, είχαν πάρει τα όργανα στο σπίτι τους, με το σκεπτικό να μην κατασχεθούν από τους Γερμανούς. Δυστυχώς, στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν, κάποιοι αναγκάστηκαν για λόγους επιβίωσης να τα πουλήσουν, ενώ οι υπόλοιποι τα επέστρεψαν το 1958, μετά τη δημιουργία της καινούργιας φιλαρμονικής της Νάουσας, της Φ.Ε.Ν.
Το 1942, ιδρύθηκε ένα μουσικό ίδρυμα ως «Ωδείο Ναούσης» από την αντιστασιακή οργάνωση του Ε.Α.Μ. Κύριος οργανωτής αυτού, ήταν ο Βεροιώτης μουσικοδιδάσκαλος του πιάνου Μαρίνος Βασιλειάδης. Στο Ωδείο Ναούσης, οι νέοι διδάσκονταν πιάνο, κιθάρα, μαντολίνο, βιολί, καθώς και θεωρία, σολφέζ και αρμονία. Με τις ακούραστες προσπάθειες του Βασιλειάδη, δημιουργήθηκε η μικρή συμφωνική ορχήστρα του Ωδείου με έγχορδα όργανα και πνευστά. Στη συγκρότησή της εκτός από τους νέους μαθητές, συμμετείχαν παλιά στελέχη της «Αθηνάς» και της φιλαρμονικής του Λαναρά.
Η μικρή συμφωνική ορχήστρα του Ωδείου την περίοδο 1942-1946, έδωσε συναυλίες στη Νάουσα και την Έδεσσα και τερμάτισε με την εγκατάσταση του δάσκαλου Βασιλειάδη στη Βέροια. Η συμβολή της στην ψυχαγωγία του λαού της Νάουσας στα δύσκολα χρόνια της κατοχής, ήταν ανεκτίμητη.
Το 1944, λίγο πριν την απελευθέρωση, η οργάνωση νεολαίας του Ε.Α.Μ. η ΕΠΟΝ, ανακαλύπτει τα μουσικά όργανα της «Αθηνάς» στο σπίτι της Βύρωνος όπου ήταν αποθηκευμένα και προσπαθεί να δημιουργήσει φιλαρμονική με παλιά στελέχη της «Αθηνάς» και της «Εριολάν», με πρωτεργάτη τον κορνετίστα Κώστα Κύρκα. Η διάρκεια αυτής της μπάντας ήταν πολύ μικρή, ίσως και λόγω των πολιτικών συνθηκών της εποχής.
Όταν απελευθερώθηκε η Βέροια, παλιοί μαθητές των δύο φιλαρμονικών της Νάουσας, ανέβηκαν σε ένα φορτηγό και πήγαν ως μπάντα να παίξουν στη Βέροια. Εκεί έκαναν μια παρέλαση μέχρι το ρολόι και στη συνέχεια συνόδεψαν σκοτωμένους αγωνιστές για την ταφή τους στο Νεκροταφείο. Ενώ ήσαν στη Βέροια, κάποιος κατέδωσε στην αστυνομία ότι τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούσαν οι Ναουσαίοι ήσαν των ανταρτών (ίσως επειδή τα είχε χρησιμοποιήσει η ΕΠΟΝ). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, λίγο αργότερα, η φρουρά της Βέροιας να κατασχέσει αρκετά από τα όργανα της φιλαρμονικής.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, έγιναν κάποιες προσπάθειες να δημιουργηθεί ξανά φιλαρμονική, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Έτσι φτάνουμε στο 1958, όπου με τη βοήθεια παλιών στελεχών της «Αθηνάς» και της «Εριολάν» δημιουργείται η σημερινή φιλαρμονική της Νάουσας, η Φ.Ε.Ν.
Οι πληροφορίες της δημοσίευσης είναι από το βιβλίο «ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΑΟΥΣΗΣ» που έγραψε ο κ. Χρήστος Ζάλιος και εκδόθηκε το Φθινόπωρο του 2005 από τη Φιλαρμονική της Νάουσας.
